Osman Kavala’nın hayali gerçek oldu: Ani için üç dilli mobil uygulama

Özgür Hissetmek Sakin

Hikayesi yüzyıllar öncesine, Doğu ile Batı’yı birbirine bağlayan kervan yollarına dayanan, Ermeni tarihinde ‘efsanevi’ başkent olarak bilinen Ani şehrinin tarihini ve mimarisini ele alan taşınabilir bir uygulama geliştirildi. Portekiz merkezli Calouste Gulbenkian Foundation ve ABD merkezli World Monuments Fund tarafından desteklenen Ani taşınabilir uygulama projesinde Türkiye, Ermenistan, ABD ve Avrupa’dan çok sayıda uzman, arkeolog, sanat tarihçisi, mimar ve fotoğrafçı öne çıktı.

Türkçe, Ermenice ve İngilizce dillerinde hazırlanan uygulamada “Tarih”, “Mimarlık”, “Sanat Tarihi” ve “Koruma Çalışmaları” başlıkları altında Ani ve çevresi hakkında bilgiler kullanıcıya sunuluyor. Ani’deki farklı yapıların konumlarına dayanan dört ana rota, belirgin temalar üzerinden Ani Ören Yeri’ni ziyaret etme ve deneyimleme fırsatı sunuyor.

Kullanıcılar ayrıca tercih ettikleri yapıları seçerek kendi rotalarını oluşturabilmektedir. Tarihi ve mimari metinlerin daha iyi anlaşılması için mimari terimlerin anlamlarını içeren bir teoloji, daha kapsamlı araştırmalara ışık tutacak bir bibliyografya ve Ani ile ilgili bilgilerini ölçmek isteyen kullanıcılar için hazırlanmış küçük bir test bölümü de ortada. içeriğin. Sanal rehber ayrıca ziyaret saatleri, ulaşım ve erişilebilirlik gibi bilgileri de içermektedir. Yetenekli isimler Türkçe Günşiray, Şenay Gürler, Tilbe Saran ve Görkem Yeltan, İngilizce Dr. Elmon Hançer, Dr. Christina Maranci, Veronica Kalas ve Robert Dulgarian.

Osman Kavala’nın fikri olarak ortaya çıkan projeye ilk finansman başvurusu bizzat Kavala Silivri Cezaevi’nden yapılmış ve projeye ilk takviye sağlanmıştır.

Anında taşınabilir uygulama

Kültür Varlıklarını Koruma Derneği Yürütme Kurulu Başkanı, yüksek mimar İsmail Yavuz Özkaya, proje koordinatörü Çağla Parlak, Anadolu Kültür Program Koordinatörü Tamar Nalcı ve Dünya Anıtlar Fonu Direktörü Hung-hsi Chao’dan mobil uygulama hakkında bilgi aldık. .

Uzun bir süre yalnız bırakılan ve son yıllarda ‘keşfedilen’ Ani’nin kültürel miras açısından önemini ve bu projenin çıkış noktasını anlatır mısınız?

İsmail Yavuz Özkaya: Ani’nin ‘keşfi’ aslında 19. yüzyıl seyyahlarıyla başlar. Ancak St. Petersburg İlimler Akademisi, 1892-1917 ortalarında aralarında mimar, arkeolog, fotoğrafçı, ressam ve dilbilimcilerin de bulunduğu bir grup uzmanın Nikolai Y. Marr önderliğinde yaptığı kazı çalışmaları gibi araştırmalarla Ani yeniden tanınır hale gelir. , yazıtların belgelenmesi ve çevirisi. Şimdi olduğu gibi bu dönemde de Ani’ye inanılmaz bir ziyaretçi akını ve ilgisi var. Ziyaretçiler Manuçehr Camii’nde oluşturulan müzeyi geziyor, duygu ve düşüncelerini günlüğe kaydediyor, mümkünse sahada çalışan Marr ve grubuyla fotoğraf çektiriyor. Ani’yi bu kadar özel kılan sebepleri anlamak için şehrin tarihsel gelişimine kısaca bakmak gerekiyor.

Ermeniler, 9. yüzyılın sonlarında Bagratuni Krallığı önderliğinde bağımsızlıklarını kazandıktan sonra, muhtemelen buranın savunma açısından sağladığı kolaylıktan dolayı, 961 yılında başkentlerini Kars’tan Ani’ye taşımışlardır. İpek Yolu ticaretinin kuzeye kaymasıyla birlikte şehir hızla gelişmeye başlamış ve 25 yıllık bir sürede bugünkü kuzey surlarının sınırlarına ulaşmıştır. Ermeni Patrikhanesi’nin 993 yılında merkezini Ani’ye taşımasından kısa bir süre sonra büyük, kalabalık ve planlı bir şehir görünümüne ulaşan Ani, 11. yüzyılda siyasi ve kültürel hayatı, zanaat ve ticareti ile Orta Çağ Ermenistan’ında ünlü bir şehir haline geldi. yüzyıl. Bu refah döneminde şehrin nüfusunun yüz bin civarında olduğu sanılıyor. Feodal hatlarda tarım ve hayvancılıktan çok kent kültürüne dayalı ticaret ve zanaatın ön plana çıktığı Ani’de görkemli yapılar, kiliseler, manastırlar, türbeler, saraylar, konutlar, hamamlar, hanlar, çarşı ve dükkanlar, değirmenler, yağhaneler , ambarlar, köprüler büyük bir incelikle tasarlanmıştı. Su kanalları birbiri ardına inşa edildiğinden, Ani’den çok kısa mesafelerde birçok kırsal merkez ve manastır gelişmeye başladı.

Ani’nin en parlak dönemi olan Kral Smbat ve halefi Gagik’in ölümünden sonra çıkan taht isyanları Bagratuni Krallığı’nın sonunu hazırlamış ve 1045 yılında Bizans İmparatorluğu Ani’nin yönetimini devralmıştır. 1064 yılında Selçuklu Sultanı Alparslan tarafından bu kez ele geçirilen Ani’de, 135 yıllık Şaddadi idaresi ve 1199 yılından itibaren Gürcü Zekeriyye idaresinde ticari canlılık ve imar faaliyetleri devam etmiştir. Şehrin yönetimi birçok kez el değiştirse de 1236’daki Moğol istilası, 1263 depremi ve 1319’da katedralin kubbesinin yıkıldığı büyük deprem sonrasında toplu göçler nedeniyle şehrin terk edildiği biliniyordu. yılında Ümit Burnu’nun keşfedilmesi ve deniz yoluyla ticaret için yeni yolların bulunması ile açıklamak doğru olacaktır.

Gagikashen Kilisesi, Foto: Vedat Akçayoz

Ani bu masalsı geçmişiyle bugün de yaşadığı coğrafyada yaşayan bir varlıktır. Ermeni tarihinin en parlak dönemini temsil eden efsanevi başkentleri Ani, Türkler için Anadolu’nun kapılarını açan en değerli kazanım, Gürcüler için ise en parlak dönemlerinin hatırasıdır. Çok kültürlü Kafkas coğrafyasında Orta Çağ’ın parlayan yıldızı Ani, günümüze ulaşmış muhteşem anıtları, araştırılmayı bekleyen arkeolojisi, yer altı şehri, vadileri, içindeki yerleşimleriyle bugün yeniden değerli bir merkez olma yolundadır. yakın çevre, manastırlar ve kiliseler.

Bu öngörüyle Ani taşınabilir uygulaması, 2011 yılından bu yana sevgili Osman Kavala liderliğinde yürütülen, Türkiye ve Ermenistan’dan uzmanların birlikte proje ürettiği sürecin son çalışması. 2013 yılında başlayan “Ani ve Çevresi” konulu saha çalışmaları ve uzmanlar tarafından proje üretimi, Ani’nin UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınmasının ardından “Taşın Şiiri Ani: Kültürlerin Kavşağında Bir Mimari Hazine” standı ile devam etti. 2016. Her aşamasında Osman Kavala’nın yer aldığı bu stant, bir yıl boyunca İstanbul, Erivan, Ankara, Oslo ve Kars’ta izleyicilerle buluşarak Ani’nin bilinirliğine değerli katkılar sağladı. Taşınabilir uygulama fikri de Osman Kavala ile ilgili. Silivri’deki haksız tutukluluğunun ilk yılında hızla gönderdiği bir notla proje başladı. İlk fon başvurusunu Osman Bey yaptı. Bu düşünceden yola çıkarak Ani’nin ziyaretçileri için uzmanların birlikte üreteceği taşınabilir bir aplikasyon ve bundan sonraki aşamada Ani’yi araştıran uzmanların hayata geçireceği “Ani’nin Dostları” platformu var. Ani, geçmişte olduğu gibi bulunduğu coğrafyadaki tüm toplumları bir araya getirme işlevini sürdürmektedir. Bu nedenle “canlı” tabirini hak etmektedir.

Ani taşınabilir uygulaması nasıl bir yöntem ve yaklaşımla geliştirildi?

Çağla Parlak: Yeni kültürel miras çalışmalarında Ani bölgesinin çok katmanlı yapısı ve bölgenin disiplinler arası yaklaşımı doğrultusunda Ani’ye farklı açılardan yaklaştık. Bu durum hem katılımcıların farklı disiplinlerden olmasına hem de katıldıkları ülkelerin çeşitliliğine yansıdı. Katılımcılar arasında Ermenistan, ABD, Avrupa, Rusya ve Türkiye’den uzmanlar yer aldı. Ani, Ermeni tarihi açısından büyük bir sembolik değere sahiptir ve Türk tarihindeki sembolik önemi eşit olmasa da yine de bazı dönüm noktalarına işaret etmektedir. Bunu bilimsel olarak içeriklere yansıtmaya çalıştık.

Uygulamanın kapsamını belirlemek ve içeriğini oluşturmak için Erivan, İstanbul ve Kars’ta üç çalıştay daha gerçekleştirdik. Bu çalıştaylarda katılımcılar fikir ve uygulama önerilerini paylaştılar. Uygulamanın amacını, hedef kitlesini ve ihtiyacını belirledik. Bu kapsamda yer alacak alanlar/yapılar ve farklı temalar belirlenmiştir. Bu alanların ve yapıların erişilebilirliği ve güzergâhların belirlenmesi de yine alanında uzman kişilerin fizibilite çalışmaları ile gerçekleştirilmiştir. Atölye katılımcıları belirlenen yapılar üzerinde çalışarak anıt ve sitlerin tarihçelerini, mimari ve sanatsal özelliklerini, savunma durumlarını içeren metinler hazırladılar. Bu metinler Dr. Veronika Kalas ve Yavuz Özkaya tarafından düzenlendi. Eşzamanlı olarak arşiv araştırması yapılmış ve yapıların eski fotoğrafları bulunmuştur. Metinler, özellikle bölgede dolaşırken daha rahat bir kullanım için seslendirildi. Sesli metinlerin yazılı anlatımlara göre daha sade ve sözlü olmasına özen gösterdik.

Uygulama yayınlanmadan önce Ani’nin ilgili paydaşlarını ve ziyaretçilerini test aşamasına dahil ettik ve geri bildirimler doğrultusunda çeşitli uyarlamalar ve değişiklikler yaptık.

‘KÜLTÜREL MİRASIN YORUMLANMASI DA KORUNMANIN BİR PARÇASIDIR’

Bay Hung-hsi Chao’ya soralım; Dünya Anıtlar Fonu olarak bu projeye katkınızdan bahseder misiniz?

Hung-hsi Chao: Dünya Anıtlar Fonu, yerel ortağımızla birlikte Ani Arkeolojik Sit Alanı’nın değerli yapılarını korumak için çalışıyor. Savunma çalışmalarının yakın zamanda tamamlanmasını bekliyoruz. Koruma çalışmalarına ek olarak, kültürel mirasın yorumlanması bu çalışmanın çok değerli bir modülüdür ve Ani taşınabilir uygulaması, kültürel mirasın yorumlanması konusunda en uygun yaklaşımlardan birine sahiptir. Bu uygulamanın oluşturulması sürecinde Anadolu Kültür ile işbirliği yaptık. Kullanıcıların Ani’nin tarihi hakkında kapsamlı bilgi sahibi olabilmeleri için uygulamayı üç dilde en kapsamlı tarihi anlatımlarla güzelleştirmek ve geliştirmek için birlikte çalıştık. Bu, kültürel mirası yorumlamamızın bir modülüdür ve biz onu ve Ani Ören Yeri’ni savunmaya devam edeceğiz.

Uygulama ne kadar süredir kullanılıyor, izlenme sayılarında son durum nedir?

Çağla Parlak: Beta deneme süresi yaklaşık 6 ay sürdü. Yaklaşık 1.5 ay önce internete çekmiştik sadece Anadolu Kültür’ün sosyal medya hesaplarından paylaşmamıza rağmen Ani Uygulama meclisi şu anda 400 civarında telefonda.

Anında taşınabilir uygulama

Projede Ermenistan’dan hangi alanlarda uzmanlar yer alıyor?

İsmail Yavuz Özkaya: Projenin Ermenistan’dan katılımcıları, 2011 yılından bu yana Ani’de ve Türkiye’de farklı coğrafyalarda saha çalışmalarında ve projelerde birlikte çalıştığımız, alanlarında tanınmış uzmanlardır. Ani’nin tarihi gelişimi, kitabe bilgileri, Ani ve yakın çevresine manastır/kilise yaptıran dönemin değerli şahsiyetleri ve dönemin ünlü mimarı Trdat ile Ani’de ilk kez ilgili bilgiler yer almaktadır. Bilimsel araştırma ve kazıların yapıldığı 1892-1917 Nikolai Marr dönemi hakkında katkılarda bulunmuşlardır. Ayrıca yazılımın içeriğini, ziyaretçi pratiklerini dikkate alacak şekilde Ani’de nasıl kullanılabileceğini, bilgileri nereye ve nasıl aktarabileceğimizi şekillendirdik.

Çağla Parlak: Sanat tarihi, mimari savunma, mimarlık tarihi, epigrafi, tarih ve arkeoloji disiplinlerinden Ermenistan’dan katılımcılar davet edildi. Uzman ekip, hem Anadolu Kültür’ün hem de Kültür Varlıklarını Koruma Derneği’nin daha önceki projelerde birlikte çalıştığı ve Ani ile ilgili çalışmaları olan kişilerden oluşuyordu. Bahsettiğim gibi çalıştaylarda uygulamanın amacı, hedef kitlesi ve kapsamı belirlendi ve ardından bu uzmanlar araştırmalarıyla uygulamanın içeriğine katkıda bulundular. Ani taşınabilir uygulamasının içeriği bilimsel kaynaklara dayanmaktadır bu nedenle kavramları doğru ve yerinde kullanmak oldukça değerlidir. Bu nedenle çevirilerin ardından son okumaları yapanlar, dilbilimci/çevirmenlerden çok sanat tarihçileri ve anadili tercüme edilmiş savunma mimarlarından oluşuyordu.

Projede Ermenistan’ın yanı sıra ABD, Türkiye ve Avrupa’dan farklı disiplinlerden uzmanlar da yer aldı. Bu geniş işbirliği platformunda hangi uzmanlar var?

Çağla Parlak: Daha önce bahsettiğim mimarlık, arkeoloji, sanat tarihi gibi kültürel mirasla klasik olarak ilgilenen disiplinlerin yanı sıra dijitalleşme ve bağlantı uzmanları da projede yer aldı. Ani ve Orta Çağ Ermeni yapıları konusunda dünyaca ünlü bir uzman olan Prof. Aynı zamanda İngilizce metinlerin değerli bir bölümünü de seslendirdi. Bunun yanı sıra Yavuz Özkaya genel olarak mimari koruma alanında, özelde ise Ani’de son dönemde birçok anıtın onarımını yapan bir uzmandır. Fikrin oluşumundan çevrimiçi hale getirilmesine kadar her aşamada çok fazla çabası var.

İsmail Yavuz Özkaya: Türkiye’den arkeoloji, tarih, sanat tarihi, mimarlık tarihi uzmanları ve savunma uzmanı mimarlar, koruma uzmanları, Ermenistan’dan mimarlık, tarih, sanat tarihi ve arkeoloji uzmanlarından oluşan çekirdek kümemizde Amerika, Rusya ve Rusya’dan Ani ve çevresindeki anıtlar başta olmak üzere Avrupa’da yerleşimler, savunma sistemleri konusunda da yayınları olan öncü araştırmacılar var. Örneğin Prof. Dr. Armen Kazarian ve Prof. ve Surp Amena P’rkich Kilisesi. Christina Maranci, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Dünya Anıtlar Fonu ile işbirliği içinde yürütülen Mren Katedrali’nin koruma projesine de danışmanlık yapıyor.

Ani Örenyeri’ndeki Manuçehr Camii, Fotoğraf: Murat Germen

‘ANI, ‘ASKERİ BÖLGE’ STATÜSÜNDEN ÇIKARILDIKTAN SONRA ZİYARETÇİ SAYISI PATLADI’

Mobil uygulamanın bölgeye gelen ziyaretçi sayısına etkisi var mı, beklentiniz nedir?

İsmail Yavuz Özkaya: 2000’li yılların başında Ani’ye gelen ziyaretçi sayısı 4500’dü ve bunların çoğu Türkiye dışındandı. Ani’nin 2006 yılında “askeri bölge” statüsünden Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın kontrolüne geçmesiyle birlikte grafik yükselmeye başlamış ve Ani’nin 2016 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi ilan edilmesinin ardından yıllık ziyaretçi sayısı yıllık ziyaretçi sayısını ikiye katlamıştır. geçen yıl 41 bin 500’e ulaştı. 2017’de 20 bin civarında bir sayı daha eklendi. Pandemi döneminde bile yıllık 65 bin civarındaki bu sayı korundu ancak geçen yıldan bu yana ziyaretçi sayısı yeniden yükselişe geçti. Ani taşınabilir uygulamasının kullanımı daha yeni başlıyor. Uygulamanın ziyaretçi sayısındaki artışa katkı sağlamayacağını umar, ancak Ani’nin tarihinin, görkemli anıtlarının, taş süslemelerinin, duvar fotoğraflarının, yazıtlarının, güçlü ve çok kültürlü geçmişinin daha iyi anlaşılmasına katkı sağlamasını temenni ederiz.

Devam eden veya gelecekte planlanan yeni kazı çalışmaları var mı? Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan proje için zemin aldınız mı?

İsmail Yavuz Özkaya: Uzun bir süre sadece yaz aylarında ve kısa süreli olarak yapılan kazı ve araştırma çalışmaları, özellikle son iki-üç yıldır Ani’de bir kazı konutunun yapılıp kullanılmaya başlanmasıyla daha uzun, düzenli ve programlı hale gelmiştir. Kazı ve saha lideri Doç. Dr. Muhammet Arslan başkanlığında yürütülen çalışmalara diğer üniversitelerden uzmanlar da katkı sağlıyor. Öte yandan Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Dünya Anıtlar Fonu iş birliğinde Ani’de iki değerli eserin koruma-onarım-güçlendirme çalışmaları devam ediyor. Yakın gelecekte yeni proje ve uygulamalar da planlanmaktadır.

Ani taşınabilir uygulama projesi temel olarak Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Ani’de devam eden kazı, koruma ve tanıtım faaliyetlerine katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Bakanlığın uzun süredir birlikte çalıştığı Dünya Anıtlar Fonu, Ani’nin tanıtılması ve sitenin ziyaretçilere tanıtılması projemize destek veriyor. Taşınabilir uygulama, belirli bir seyahat süresi ile güzergahlardaki anıtlar ve Ani hakkında bütüncül bilgiler sunarak ziyaret deneyimini zenginleştirmeyi amaçlamaktadır.

‘ANADOLU KÜLTÜR 20 YILDIR ERMENİSTAN İLE KÜLTÜREL DİYALOĞU DESTEKLİYOR’

Anadolu Kültür, kültürel diyalog ve işbirliği kapsamında Ermenistan ile birçok projeye imza attı. İki ülkenin diplomasisi ve iki toplumun diyaloğu adına bu işbirliklerinin somut kazanımları neler oldu?

Tamar Nalcı: Anadolu Kültür, 2002 yılında kurulduktan sonra 2004 yılında Ermenistan ile kültürel işbirliğine başlayan ve aslında Türk sivil toplumu için oldukça erken bir kurum. O günden bu yana fotoğraf ve sinema başta olmak üzere görsel sanatlar, performans sanatları ve güncel sanatlar alanlarından birçok insanı bir araya getiren projeler ürettik. Akademisyenler ve üniversite öğrencilerinin buluştuğu, tartıştığı, birlikte ürettiği alanlar açmaya çalıştık. En somut kazanım, kapalı sınıra rağmen iki ülkeden birçok kişi ve kurumun bir araya gelmesi ve birlikte düşünme ve üretme fırsatı bulması oldu.

Ani yaylasından tam bir görüntü, Fotoğraf: Vedat Akçaöz

Özellikle şiddet içeren dönemlerde bu birlikteliklerin ne kadar güçlü bağların kurulmasına vesile olduğunu gördük. Neredeyse yirmi yıl önce yoktan var olan ve iki ülke sivil toplumunun ortasında açılan bu diyalog kanallarının giderek artması, iki ülke arasındaki siyasi gerilimlere ve diplomatik krizlere rağmen devam edebilmesi, çünkü Anadolu Kültür’ün çalışma alanlarına dayalı sivil toplum için olduğu kadar sanat dünyası için de bir sınırdı. Kapı olmasa da diyalog kapısı bir kez açılmıştı. Zaman zaman incinse de, zorluklar yaşansa da yapılan çalışmalar ve verilen emekler sonucunda kurulan bir inanç ilişkisi diyebiliriz. Bu güven bağının kaybolmaması ve diyalog kanallarının kapanmaması için bu işbirliklerinin her koşulda sürdürülmesinin elzem olduğuna inanıyoruz.

Kültürel miras odaklı turizm, kültürel mirasın sürdürülebilirliğine paralel olarak dünyanın farklı cazibe noktalarında bölge ekonomisi açısından değerli kazanımları beraberinde getirmektedir. Ani’nin bu anlamdaki potansiyeli ve geleceği hakkında ne düşünüyorsunuz?

İsmail Yavuz Özkaya: Ani, Kars’ın gelişmesi için çok değerli bir bedeldir. Kars, yıllarca bir göçmen kenti iken, günümüzde hızla gelişmektedir. Ziyaretçi artışına paralel olarak yeni oteller, restoranlar ve kafeler açılıyor. Ancak kalış süresi daha azdır. Bazen gece yarısı otele gelen ziyaretçiler yarım günlerini Ani’de, ardından Kars’ta geçirip ertesi akşam tekrar yola çıkıyorlar. Ani’nin yanı sıra Ani’yi çevreleyen vadiler, Ani’ye oldukça yakın olan Arpaçay sahili ve kültürel miras alanları, muhteşem manastırlar, kiliseler ve kaleler, Kars’ta kalınan süreye bağlı olarak turizm rotasının bir modülü haline getirilip korunup sunulabilir. . arttırılabilir ve hem Kars kenti hem de bölge ekonomisi için çok değerli bir kazanım elde edilebilir.

Projede yeni etaplar olacak mı? Yoksa bu tür başka uygulamalar planlıyor musunuz?

İsmail Yavuz Özkaya: Kesinlikle. Ani taşınabilir uygulamasını projenin bütçe kısıtlarına uygun olarak geliştirdik. Yeni fonlar bulabilirsek proje yazılımlarımızın alt yapısı uygunsa içeriğini daha da geliştirebiliriz. Bu aşamada ziyaretçiler için çok eğlenceli uygulamalar gerçekleştiremedik. Örneğin planı bugün kısmen okunabilen Gagikashen Kilisesi’nin yıkılmadan önceki halini, katedralin kubbesiyle ayakta durmasını, camiye dönüştürülen Manuçehr Camii’ni ziyaretçilere aktaramadık. 1905 yılında müze, ziyaretçilere. Ziyaretçilerin yürürken daha iyi algılaması ve anlaması için alanda sadece planlı veya kısmen örtülü olan tüm değerli eserler için bu tür animasyonlar yapılabilir. Taşınabilir uygulamalara son yıllarda önem verilmeye başlandı ve hızla gelişiyor. Bu uygulamayı saha çalışmalarıyla daha önce yayınladığımız projelerimizde ve yeni projelerimizde kullanmayı ve geliştirmeyi planlıyoruz.

Ani taşınabilir uygulaması hakkında daha fazla bilgiye www.anadolukultur.org adresinden Türkçe ve İngilizce olarak ulaşılabilir.

Uygulamayı App Store’dan indirmek için:
https://apps.apple.com/app/ani-mobile-app/id1600767237

Uygulamayı Play Store’dan indirmek için:
https://play.google.com/store/apps/details?id=com.anadolukultur.ani